Η συνωμοσία του γάλακτος
2014-02-20 12:35
Η συνωμοσία του γάλακτος
Με αφορμή το νέο περιστατικό διοξινών στα γαλακτοκομικά προϊόντα
κάποιων Ευρωπαϊκών χωρών και τα κατά καιρούς δημοσιεύματα για
υπέρμετρη περιεκτικότητα αντιβιοτικών ή φυτοφαρμάκων σε γάλατα, τη
νόσο των τρελών αγελάδων που δεν λέει να ξεπεραστεί, αναδημοσιεύουμε
(σε μερικές συνέχειες) αυτούσιο άρθρο του περιοδικού Τρίτο Μάτι (126
10/04).
Για λόγους νομικής προστασίας διευκρινίζεται ότι:
Τα όσα αναφέρονται στο παρόν άρθρο αναφέρονται για
ενημερωτικούς και μόνο λόγους του αναγνωστικού κοινού, για ένα θέμα
που έχει λάβει σημαντικές διαστάσεις, ιδίως στις ΗΠΑ. Ένα μέρος από τα
στοιχεία που αναφέρονται αφορούν μόνον στις ΗΠΑ και όχι τις χώρες της
Ε.Ε.
Τα στοιχεία που παρουσιάζονται στο άρθρο αυτό έχουν ληφθεί από
τις αναφερόμενες πηγές. Οι όποιες θέσεις παρουσιάζονται στο άρθρο
αποτελούν θέσεις των συγγραφέων των πηγών, οι οποίες μεταφέρονται για
λόγους ενημέρωσης του κοινού, χωρίς απαραίτητα να αποτελούν και τις
θέσεις του συγγραφέα ή της εφημερίδας.
Τα όσα αναφέρονται για το γάλα και τα γαλακτοκομικά προϊόντα κατ’
ουδένα τρόπο δεν αποτελούν προτροπή για κατανάλωση η προτροπή για
αποφυγή της κατανάλωσης οιουδήποτε είδους γάλακτος ή γαλακτοκομικών
προϊόντων.
Τα όσα αναφέρονται και σχετίζονται με παθήσεις ή με θέματα υγείας ή
με κινδύνους για την υγεία, κατ’ ουδένα τρόπο δεν αποτελούν διατροφικές
συμβουλές για θέματα υγείας, μόνος αρμόδιος για τις οποίες είναι ο
προσωπικός γιατρός ή ο παιδίατρος ή ο διαιτολόγος αντίστοιχα, του κάθε
αναγνώστη.
«Σήμερα, που η εικόνα της κοπέλας με τα ηδονικά μισόκλειστα μάτια
και το απολαυστικό κουταλάκι με το γιαούρτι στα μισάνοιχτα χείλη, έχει
πλέον αποτυπωθεί στο μυαλό μας, τι θα λέγατε σε κάποιον που θα
υποστήριζε ότι η κατανάλωση γάλακτος και γαλακτοκομικών είναι
υπεύθυνη, λ.χ., για την …οστεοπόρωση;
Του Πρωταγόρα*
Επειδή το γάλα και τα παράγωγά του –τυριά, γιαούρτι, κρέμες, κλπ-
είναι πλέον αναπόσπαστο κομμάτι της διατροφής των δυτικών κοινωνιών
και μάλιστα μεγάλο μέρος της είναι φυσικά ένα άρθρο το οποίο αμφισβητεί
την ωφέλεια του γάλακτος και επισημαίνει τους κινδύνους από την
υπερβολική χρήση των γαλακτοκομικών προϊόντων, να προκαλέσει
ποικίλες αντιδράσεις. Ιδιαίτερα μάλιστα στις μέρες μας, που μία στις τρεις
διαφημίσεις στην τηλεόραση αφορά σε κάποια προϊόν γάλακτος.
Πρέπει λοιπόν από την αρχή να τονίσουμε, αφ’ ενός ότι όλα τα
στοιχεία του άρθρου προέρχονται από συγκεκριμένες έρευνες και
υπάρχουν στη σχετική βιβλιογραφία και αφ’ ετέρου ότι το άρθρο αποσκοπεί
στο να προβληματίσει σε σχέση με την υπερβολική προβολή και, κατ’
επέκταση, χρήση του γάλακτος και των προϊόντων του. Η ελληνική
κοινωνία παραδοσιακά διατηρεί ένα μεγάλο «σεβασμό» στο γάλα και στα
παράγωγά του (ιδιαίτερα στο πρόβιο), ως είδος διατροφής. Το άρθρο αυτό
δεν επιδιώκει να κλονίσει αυτή την σχέση, αλλά να ευαισθητοποιήσει τον
καταναλωτή απέναντι στην υπερβολική χρήση, αγελαδινού κυρίως
γάλακτος και στις συνθήκες παραγωγής του, ώστε όλα να κινούνται μέσα
σε ελεγχόμενα από την Πολιτεία πλαίσια και σε υγιείς κανόνες.
Εξάλλου το περιοδικό οφείλει μεν να κοινοποιήσει τα εν λόγω στοιχεία
για το γάλα που, συνήθως δεν γίνονται γνωστά στο κοινό, προτρέπει όμως
έντονα τον αναγνώστη να μην περιοριστεί στα συμπεράσματα αυτού του
άρθρου και να ερευνήσει περαιτέρω ο ίδιος, απευθυνόμενος στους
αρμόδιους φορείς –βιομηχανίες γάλακτος, υπουργείο υγείας, μη
κυβερνητικούς οργανισμούς όπως η Greenpeace, κλπ- γιατί ο ενήμερος
πολίτης και καταναλωτής είναι ο κύριος παράγοντας σωστού προϊόντος.
Το γάλα είναι η ολόλευκη τροφή που είναι συνδεδεμένη στο μυαλό
όλων μας με την αγνότητα, τη φυσική διατροφή και την υγεία. Το γάλα που
μας μεγάλωσε και που παρουσιάζεται ως η μία από τις ιδανικότερες και
τελειότερες τροφές για τον άνθρωπο. Το γάλα που έχει όλα τα θρεπτικά και
ζωτικά στοιχεία που χρειάζεται ο οργανισμός μας, για να λειτουργούν
2
σωστά τα κύτταρά μας. που είναι πλούσιο σε ασβέστιο και γι’ αυτό και για
τη διατήρηση της υγείας των οστών μας.
Αυτά θα δούμε σε κάθε διαφήμιση γάλακτος ή θα διαβάσουμε σε
άρθρα για τη διατροφή σε διάφορα περιοδικά ή και σε όλα σχεδόν τα
διατροφολογικά βιβλία. Ακόμα, στις εκπομπές με θέματα υγείας θα
ακούσουμε τους ειδικούς σε θέματα διατροφής να μας συμβουλεύουν πως
το καθημερινό μας διαιτολόγιο θα πρέπει να περιλαμβάνει γάλα και άλλα
γαλακτοκομικά προϊόντα. Και τέλος, κάθε παιδίατρος δεν θα παραλείψει να
τονίσει τη σημασία του γάλακτος για τη σωστή ανάπτυξη ενός παιδιού,
όπως και ο προσωπικός μας γιατρός που θα μας συμβουλεύσει πως, αν
θέλουμε να αποφύγουμε την οστεοπόρωση, θα πρέπει να πίνουμε
καθημερινά γάλα.
Απλά και μόνο το γεγονός ότι υπάρχει αυτή η σχεδόν απόλυτη
ομο9φωνία για τη σημασία του γάλακτος ως τροφής, είναι κάτι που αν το
προσέξουμε θα πρέπει να μας κινήσει υποψίες. Ξέρετε κάποια άλλη τροφή
που όλοι οι ειδικοί να ομοφωνούν στο θέμα της σημασίας της; αν δει κανείς
το θέμα από αυτή την πλευρά, γίνεται αμέσως φανερό πως κάποιοι και για
κάποιους δικούς τους λόγους προσπαθούν να μας κάνουν συστηματικούς
καταναλωτές γάλακτος και γαλακτοκομικών προϊόντων. Είτε
υπνωτισμένους, είτε «συνειδητούς». Και σε μεγάλο βαθμό το έχουν
καταφέρει…
Εσείς έχετε ποτέ αναρωτηθεί πως αν το γάλα είναι στην
πραγματικότητα τόσο ωφέλιμο για την υγεία μας όσο θέλουν να μας το
παρουσιάζουν, πώς είναι δυνατόν να παραμένουν υγιείς τόσοι και τόσοι
λαοί, π.χ. της Ανατολής, που δεν πίνουν γάλα; Έχετε ποτέ αναρωτηθεί για
το αν όντως η κατανάλωση γάλακτος είναι απαραίτητη για την αποφυγή της
οστεοπόρωσης, τότε γιατί οι γιαγιάδες μας στα χωριά που δεν έπιναν όσο
γάλα πίνει μια σημερινή γυναίκα δεν πάθαιναν οστεοπόρωση;
Και, ακόμα, σας έχει περάσει από το μυαλό πως το «γάλα» δεν είναι
μία τροφή αλλά πολλές, με διαφορετικές μεταξύ τους θρεπτικές αξίες,
ανάλογα με το θηλαστικό που το παράγει; Πώς υπάρχει το ανθρώπινο
γάλα, το αγελαδινό γάλα, το πρόβειο γάλα, το κατσικίσιο γάλα, κ.λ.π.; Ή
πώς όλοι οι συνειρμοί που έχουμε καταγράψει ασυνείδητα ως βρέφη και
απιδιά για τη σημασία της πρώτης μας τροφής – του γάλακτος που μας
3
έθρεψε και μας μεγάλωσε – αφορούν είτε το ανθρώπινο γάλα, είτε ένα
τεχνητά παρασκευασμένο γάλα που έχει υποστεί επεξεργασία για να
μοιάζει με το ανθρώπινο στη σύσταση του;
Ο Robert M. Kradjan, M.D., έκανε μια επισκόπηση των άρθρων που
αφορούσαν το γάλα και είχαν δημοσιευθεί σε αναγνωρισμένα επιστημονικά
περιοδικά από το 1988 έως το 1993. βρήκε συνολικά 2.700 άρθρα. Στα
άρθρα αυτά, όπως ο ίδιος αναφέρει, «κανείς από τους συγγραφείς δεν
αναφέρεται στο γάλα ως μια εξαιρετική τροφή που δεν προκαλεί
προβλήματα υγείας ή παρενέργειες και βέβαια, πολύ περισσότερο, κανείς
από τους συγγραφείς των 2.700 άρθρων δεν αναφέρεται στο γάλα ως την
τέλεια τροφή, όπως μας έχουν κάνει να πιστεύουμε οι εταιρίες
γαλακτοκομικών προϊόντων.
Σε αυτό το άρθρο δημοσιεύονται αναφορές για προβλήματα υγείας
όπως κολικούς, ερεθισμούς ή και αιμορραγίες ακόμα του εντέρου που
προκαλούνται από την κατανάλωση γάλακτος, αλλεργικές αντιδράσεις σε
βρέφη και παιδιά, καθώς και διάφορες μολύνσεις από μικρόβια ή ιούς.
Ακόμα, για το ότι στο γάλα μπορεί να βρεθούν μια σειρά από γνωστές
καταστρεπτικές για την υγεία ουσίες όπως ορμόνες και διάφορες
επικίνδυνες χημικές ουσίες, όπως εντομοκτόνα ή παρασιτοκτόνα.
Ειδικώτερα στα παιδιά, η κατανάλωση γάλακτος έχει συνδεθεί με
αλλεργίες, ωτίτιδες και αμυγδαλίτιδες, άσθμα, νυχτερινή ενούρηση,
κολικούς και νεανικό διαβήτη. Στους δε ενήλικες, συνδέεται με αυξημένο
κίνδυνο πρόκλησης καρδιαγγειακών παθήσεων, αρθρίτιδας, αλλεργιών,
φλεγμονών των ιγμόρειων και καρκίνου!».
Το γεγονός πάντως παραμένει πως πάρα πολλές έρευνες που έχουν
δημιουργηθεί σε διεθνή επιστημονικά περιοδικά, δείχνουν πως το –
αγελαδινό συνήθως- γάλα έχει αρνητικές επιπτώσεις και δυσμενή
επίδραση στην ανθρώπινη υγεία. Γιατί ο μέσος καταναλωτής δεν είναι
ενημερωμένος για το γεγονός αυτό; Γιατί επικρατεί τέτοια
παραπληροφόρηση; Γιατί τόσο οι γιατροί όσο και οι διατροφολόγοι
συνιστούν να πίνουμε καθημερινά γάλα; Αυτά τα «γιατί» είναι σχετικά
δύσκολο να απαντηθούν τεκμηριωμένα.
Ωστόσο, υπάρχει ένα ακόμα «γιατί» που η απάντησή του είναι
πραγματικά αυτονόητη. Γιατί, ενώ υπάρχουν τόσες έρευνες που δείχνουν
4
πως το γάλα μπορεί να προκαλέσει πολλά προβλήματα υγείας, η
συστηματική και εκτεταμένη διαφήμιση συνεχίζει να το παρουσιάζει ως μια
από τις καλύτερες και σημαντικότερες τροφές για τον άνθρωπο;
Γάλα και παιδιά
Όλοι μας σχεδόν είμαστε πεπεισμένοι ότι το γάλα αποτελεί την πιο
σημαντική τροφή για την υγεία των παιδιών. Και αν τυχόν στο παιδί μας (ή
το ανίψι μας) δεν αρέσει το γάλα και αρνείται να το πιεί, ανησυχούμε μην
τυχόν και κινδυνεύει η υγεία του! είμαστε θύματα της παραπληροφόρησης
και της προπαγάνδες των εταιρειών γαλακτοκομικών προϊόντων που,
θέλοντας να ανεβάσουν τον αριθμό των πωλήσεων των προϊόντων τους
μας έχουν πείσει (το τρομοκρατήσει θα ήταν ίσως η σωστότερη λέξη), ότι,
για να είναι τα παιδιά μας υγιή, πρέπει να πίνουν καθημερινά γάλα. Όμως,
η αλήθεια, είναι αρκετά διαφορετική.
Και ας τη δούμε ξεκινώντας από τα βρέφη. Η πραγματικότητα είναι
πως «τα βρέφη που καταναλώνουν αγελαδινό γάλα έχουν 14 φορές
μεγαλύτερη πιθανότητα να πεθάνουν από επιπλοκές διάρροιας και 4 φορές
μεγαλύτερη πιθανότητα να πεθάνουν από πνευμονία, σε σχέση με τα
βρέφη που τρέφονται με μητρικό γάλα. Ακόμα, ένας παράγοντας που έχει
συνδεθεί με το σύνδρομο αιφνίδιου θανάτου των βρεφών είναι η δυσανεξία
και η αλλεργία στο αγελαδινό γάλα». Αυτό, τουλάχιστον αποτελεί ένα από
τα πιο αναγνωρισμένα ιατρικά περιοδικά, το The Lancet, τον Νοέμβριο του
1994. ο παιδίατρος σας έχει υπ’ όψιν του το άρθρο αυτό;
Ωστόσο, δεν αρκεί το να θηλάζουν τα βρέφη για να είναι
προστατευμένα από τις πιθανές δυσμενείς επιδράσεις του αγελαδινού
γάλακτος. Θα πρέπει να το αποφεύγουν και οι μητέρες τους που τα
θηλάζουν! Και αυτό γιατί με τον θηλασμό μεταφέρονται στο παιδί είτε
κάποια αντιγόνα του αγελαδινού γάλακτος είτε κάποια αντισώματα που η
ίδια η μητέρα έχει προς το αγελαδινό γάλα. Για το εν λόγω θέμα έχουν
πραγματοποιηθεί πολλές μελέτες, όπως για παράδειγμα αυτή που
δημοσιεύθηκε το 1983 στο Pediatrics, η οποία έδειξε ότι στα βρέφη που
τρέφονται με μητρικό γάλα, η εκδήλωση κολικών συνδέεται με την
κατανάλωση αγελαδινού γάλακτος από τη μητέρα τους!
5
Και ας περάσουμε στα παιδιά. Σύμφωνα με την American Academy of
Allergy, asthma and Immunology, το (αγελαδινό) γάλα αποτελεί την
πρώτη και τη σημαντικότερη αλλεργιογόνο τροφή για τα παιδιά. Και
υπολογίζει πως πάνω από τα μισά παιδιά των ΗΠΑ έχουν κάποια μορφή
αλλεργική αντίδραση στο γάλα. Στην Ελλάδα;
Μια συχνή εκδήλωση της αλλεργίας στο γάλα και στα γαλακτοκομικά
προϊόντα είναι η αυξημένη έκκριση βλέννας (μύξας), που μπορεί να
οδηγήσει σε βήχα, βρογχίτιδα, άσθμα, πνευμονία και μολύνσεις των
αυτιών. Συμπτώματα που περνάνε μόλις διακοπεί ή περιοριστεί η
κατανάλωση αγελαδινού γάλακτος. Άλλωστε, μια βρετανική μελέτη
κατέληξε στο ότι το 93% των παιδιών που είχαν άσθμα και ρινίτιδα και στα
οποία διαγνώσθηκε αλλεργία στο αγελαδινό γάλα, παρουσίαζαν ή μη τα
συμπτώματα της πάθησης τους, ανάλογα με το αν έπιναν γάλα ή όχι. Στο
δικό σας παιδί που συχνά παρουσιάζει επεισόδια άσθματος, ρινίτιδας ή
ωτίτιδας, ο παιδίατρός σας έχει ζητήσει την εξέτασή του για τροφική
αλλεργία στο γάλα; Έχει συζητήσει τίποτα μαζί σας σχετικά με την
κατανάλωση γάλακτος από το παιδί;
Εκτός όμως από διάρροια, το γάλα μπορεί να προξενήσει στα
παιδιά και χρόνια δυσκοιλιότητα, όπως έδειξε μια μελέτη των Montalto,
Florena, Tumminello, Soresi, Notarbartolo και Carrocio οι οποίοι ερεύνησαν
τις περιπτώσεις 65 παιδιών που υπέφεραν από χρόνια δυσκοιλιότητα και
είχαν υποβληθεί σε θεραπεία με καθαρτικά, χωρίς ανταπόκριση. Αρκεί να
σταματούσαν να πίνουν γάλα και μαζί σταματούσε η δυσκοιλιότητά τους.
Ένα συχνό πρόβλημα στα παιδιά είναι η έλλειψη σιδήρου και η
αναιμία. Η κατανάλωση γάλακτος έχει συσχετισθεί με την έλλειψη αυτή με
δύο τρόπους. Πρώτον, το γάλα όπως και τα γαλακτοκομική προϊόντα είναι
τροφές φτωχές σε σίδηρο και γι’ αυτό, εάν κάποιος τρέφεται κατά βάση με
αυτές, δεν καλύπτει τις ανάγκες του. ακόμα, όταν τα γαλακτοκομικά
προϊόντα καταναλώνονται μαζί με τροφές που είναι πλούσιες σε
σίδηρο, εμποδίζουν την πρόσληψη του από τον οργανισμό. Γι’ αυτό
άλλωστε και οι γιατροί, όταν χορηγούν σ’ έναν ασθενή σκευάσματα
σιδήρου, του συνιστούν να τα παίρνει σε μια χρονική απόσταση δύο ή
τριών ωρών, πριν ή μετά από την κατανάλωση γάλακτος ή γαλακτοκομικών
προϊόντων…
6
Ο δεύτερος λόγος που το γάλα έχει συσχετιστεί με την πρόκληση
αναιμίας από έλλειψη σιδήρου είναι ότι, λόγω αντιδράσεων των κυττάρων
του εντέρου στις πρωτεΐνες του γάλακτος, προκαλούνται μικρές
αιμορραγίες στο επιθήλιο του εντέρου, με αποτέλεσμα την απώλεια αίματος
και -κατά συνέπεια- αυξημένες ανάγκες σε σίδηρο για την αποκατάστασή
του.
Ενδεικτικά, παραθέτουμε μια μελέτη που δημοσιεύθηκε το 1982 στο
Journal of Pediatrics. Σύμφωνα με τους ερευνητές που την εκπόνησαν, «τα
βρέφη που τρέφονται με αγελαδινό γάλα κατά τη διάρκεια του δευτέρου
εξαμήνου της ζωής τους μπορεί να έχουν μια απώλεια αίματος της τάξης
του 30% από την εντερική οδό και μια σημαντική απώλεια σιδήρου κατά την
αφόδευση». Το πώς μπορεί να αντιμετωπισθεί αυτό το πρόβλημα υγείας
μοιάζει να είναι φανερό, αλλά το επιβεβαιώνει και μια έρευνα που
δημοσιεύθηκε τον Οκτώβριο του 1999 στο Journal of Pediatric Surgery: «Σ’
όλες τις περιπτώσεις η αιμορραγία σταμάτησε τελείως από μια δίαιτα
ελεύθερη από αγελαδινό γάλα».
Μια ακόμα αντίδραση στο γάλα που μπορεί να παρουσιάσουν κάποια,
ευτυχώς λιγότερα, παιδιά, είναι η εκδήλωση νεανικού διαβήτη. Σε μια
μελέτη που έγινε σε 800 παιδιά και δημοσιεύθηκε στο Diabets Care τον
Αύγουστο του 1997, οι ερευνητές βρήκαν πως η κατανάλωση αγελαδινού
γάλακτος πριν από την ηλικία των 8 ετών αποτελεί ένα παράγοντα
κινδύνου για την εμφάνιση νεανικού διαβήτη. Σε αντίστοιχα
συμπεράσματα έχει καταλήξει και η American Academy of Pediatrics από
το 1994, ενώ ανάλογα αποτελέσματα έχουν δημοσιευθεί και σε έγκυρα
περιοδικά όπως το The Lancet Ι10/96) ή το Diabetologia (4/94).
Και σε περίπτωση που αναρωτιέστε γιατί το γάλα μπορεί να προκαλεί
διαβήτη, η απάντηση υπάρχει σε μία έρευνα που δημοσιεύθηκε στο New
England Journal of Medicine το 1992. «Ασθενείς με νεανικό ή
Ινσουλινοεξατρώμενο διαβήτη παράγουν αντισώματα απέναντι στις
πρωτεΐνες του αγελαδινού γάλακτος και υπεύθυνη φαίνεται να είναι,
κυρίως, η bovine serum albumin».
Τέλος, διαστάσεις επιδημίας φαίνεται να παίρνουν στην κοινωνία
μας οι αναπτυξιακές διαταραχές των παιδιών, όπως η διαταραχή
εστίασης της προσοχής, η υπερκινητικότητα, καθώς και η διάχυτη
7
αναπτυξιακή διαταραχή (αυτισμός). Πολλά στοιχεία και μελέτες
συνδέουν τις διαταραχές αυτές με την κατανάλωση (αγελαδινού)
γάλακτος, αλλά το θέμα είναι τόσο μεγάλο και ευρύ, ώστε δεν είναι
δυνατόν να αναλυθεί στο παρόν άρθρο.
Ένα ερώτημα που μάλλον θα έχει γεννηθεί στη σκέψη όσων
διαβάζουν το άρθρο είναι: «Καλά μας τα λέτε, αλλά τι θα πρέπει λοιπόν να
δίνουμε στα βρέφη να πίνουν;». Ο Δρ. Frand Oski, πρώην διευθυντής του
τμήματος της Παιδιατρικής στο John Hopkins University School είναι
κατηγορηματικός. Υπάρχει μια εναλλακτική λύση: Ο αριστερός και δεξιός
μαστός μιας υγιούς μητέρας! Αρκεί βέβαια, όπως είδαμε παραπάνω, και
οι μητέρες που θηλάζουν να μην …πίνουν πολύ αγελαδινό γάλα! Να μην
πίνουν γάλα και να θηλάζουν; Μα θα πάθουν οστεοπόρωση, όπως μας
λένε!
Γάλα και οστεοπόρωση:
Η φοβερή αλήθεια
Οι πιο πολλές γυναίκες τρομοκρατούνται στην ιδέα να μην πίνουν
γάλα, γιατί τις έχουν κάνει να πιστεύουν πως η αποφυγή του θα τους
προκαλέσει μελλοντικά οστεοπόρωση. Και πώς να μην έχουν μια τέτοια
αντίληψη, όταν η πλειοψηφία των γιατρών και των διαιτολόγων υποστηρίζει
ότι η καθημερινή κατανάλωση γάλακτος και γαλακτοκομικών προϊόντων
είναι μια απαραίτητη προϋπόθεση για υγιή οστά λόγω της υψηλής
περιεκτικότητας τους σε ασβέστιο;
Οι εταιρίες γαλακτοκομικών προϊόντων εκμεταλλεύονται αυτή τη
θεωρία (ή μήπως αυτές την επιβάλλουν;), ώστε να πουλούν τα προϊόντα
τους. Οι διαφημίσεις τους ουσιαστικά, αν το καλοσκεφτεί κανείς, μας
περνάνε τεχνηέντως τον φόβο περί οστεοπόρωσης. Μέχρι και ενισχυμένα
με επιπλέον ασβέστιο γάλατα έχουν παρασκευάσει! Είναι όμως τα
πράγματα έτσι; Όλα τα στοιχεία δείχνουν ότι πρόκειται για έναν ακόμη
επιστημονικό μύθο, που συντηρείται προφανώς για ευνόητους λόγους.
Μια μελέτη που δημοσιεύθηκε τον Ιανουάριο του 2001 στο American
Journal of Clinical Nutrition εξέτασε τη διατροφή 1035 γυναικών, με
ιδιαίτερη εστίαση στην απώλεια οστικής μάζας, σε σχέση με την πρόσληψη
πρωτεϊνών από ζωικές και φυτικές τροφές. Τα ευρήματα της έδειξαν πως η
8
κατανάλωση ζωϊκών πρωτεϊνών σχετίζεται με αυξημένη απώλεια
οστικής μάζας. Και το γάλα είναι μια ζωική τροφή που περιέχει ζωϊκές
πρωτεΐνες. Πιο συγκεκριμένα, «οι γυναίκες που τρέφονται περισσότερο
με ζωϊκές πρωτεΐνες έχουν σημαντικά περισσότερα ποσοστά
απώλειας οστών απ’ ότι οι γυναίκες που τρώνε φυτικές πρωτεΐνες…
Οι γυναίκες που καταναλώνουν υψηλότερα ποσοστά ζωϊκής πρωτεΐνης
έχουν 4 φορές υψηλότερα ποσοστά απώλειας οστών και κατάγματος του
ισχίου».
Δεν είναι όμως η μόνη μελέτη που αποδεικνύει κάτι τέτοιο. Ο Neil
Nedley, M.D., στο βιβλίο του Proof Positive παρουσιάζει τρεις άλλες
ξεχωριστές μελέτες που αποδεικνύουν το ίδιο πράγμα. Αξιοσημείωτη είναι
και η περίπτωση των Εσκιμώων της Αλάσκα. Δύο πανεπιστημιακοί
ερευνητές του Wisconsin, ο Ρίτσαρντ Μάζες και ο Γουόρεν Μάθερ, βρήκαν
πως ο Εσκιμώοι με ηλικία μεγαλύτερη των 40 ετών, είχαν 10 με 15%
μεγαλύτερη απώλεια οστικής μάζας, σε σχέση με τους λευκούς
Αμερικανούς της ίδιας ηλικιακής ομάδας. Κι αυτό, παρά το γεγονός ότι με
την τροφή τους έπαιρναν 2.500 mg ασβεστίου ημερησίως. «Τότε γιατί είχαν
μεγαλύτερη απώλεια οστικής μάζας;», θα αναρωτηθείτε. Η απάντηση είναι
απλή: γιατί έπαιρναν τη συγκεκριμένη ποσότητα ασβεστίου σχεδόν
αποκλειστικά από τροφές ζωϊκής προέλευσης –τις μεγάλες ποσότητες
ψαριού που έτρωγαν καθημερινά.
Και γιατί η κατανάλωση ζωϊκών τροφών και πρωτεϊνών αποτελεί
παράγοντα που αυξάνει την οστεοπόρωση; Η Δρ. Deborah Selmeyer
εξηγεί: «Οι ζωϊκές τροφές περιέχουν κυρίως συστατικά που μεταβολίζονται
στον οργανισμό σε πρόδρομα όξινων ουσιών, προάγοντας συνθήκες
οξέωσης. Η οξέωση, με τη σειρά της, διεγείρει τη δραστηριότητα των
κυττάρων που αποδομούν το οστό, των οστεοκλαστών, ενώ παράλληλα
αναστέλλει τη δραστηριότητα των κυττάρων που σχηματίζουν νέο οστό,
των οστεοβλαστών».
Οπότε, τελικά, η αυξημένη κατανάλωση μιας ζωϊκής τροφής όπως το
γάλα ή τα γαλακτοκομικά προϊόντα, τι συνολική επίδραση φαντάζεστε να
έχει στην οστική μάζα; Ο Neil Nedley, M.D., στο βιβλίο Proof Positive είναι
κατηγορηματικός: «Η οστεοπόρωση, αντίθετα με την κοινή γνώμη, δεν
έχει σχέση με την έλλειψη ασβεστίου στη διατροφή.
9
Το μεγαλύτερο πρόβλημα φαίνεται να είναι οι υπερβολικές απώλειες
ασβεστίου, ως αποτέλεσμα της κατανάλωσης περισσότερης ζωϊκής
πρωτεΐνης. Δεν περιμένουμε η αμερικανική γαλακτοβιομηχανία να
διαφημίσει την αλήθεια αυτή. (σ.σ. και οι γαλακτοβιομηχανίες όλου του
κόσμου, προσθέτουμε εμείς). Χρόνια έχουν δουλέψει για να μας πείσουν
ότι το να πίνουμε περισσότερο γάλα και να τρώμε περισσότερο τυρί και
γιαούρτι θα μας βοηθήσει να εμποδίσουμε την οστεοπόρωση.
Το γεγονός όμως είναι το εξής: εάν η διατροφή σας είναι υψηλή σε
(ζωϊκή) πρωτεΐνη, μπορείτε να φάτε όλο το ασβέστιο που οι επιχειρήσεις
των γαλακτοκομικών προϊόντων έχουν να σας προσφέρουν, με
αποτέλεσμα απλά να αυξήσετε τον πιθανό κίνδυνο να αδυνατίσουν τα
κόκκαλά σας και, ίσως, να αντιμετωπίσετε ένα κάταγμα στη λεκάνη
αργότερα στη ζωή σας».
Και καλά για τις ζωϊκές πρωτεΐνες. Όπως το γάλα είναι πλούσιο σε
ασβέστιο, και το ασβέστιο είναι απαραίτητο για την κατασκευή, ενίσχυση και
προστασία των οστών μας, θα έσπευδε να αντιπαραθέσει ο κάθε μέσος
καταναλωτής. Η απάντηση στη θέση αυτή δεν είναι απλή. Ναι μεν το
ασβέστιο είναι απαραίτητο για τα οστά, η αυξημένη όμως
κατανάλωσή του φαίνεται να είναι βλαπτική, όπως δείχνουν τα
ευρήματα πολλών σχετικών μελετών.
Ενδεικτικά, μια μελέτη του Δρ. Μ. Νεγκστέντ έδειξε ότι η συχνότητα
των καταγμάτων από οστεοπόρωση αυξάνει, όσο αυξάνει και η μέση
ημερήσια κατανάλωση ασβεστίου! Στις χώρες που η μέση ημερήσια
κατανάλωση ασβεστίου είναι μικρότερη από 900 mg παρατηρούνται
λιγότερα από 100 κατάγματα γοφών ανά 100.000 ανθρώπους, ενώ στις
χώρες με μεγαλύτερη μέση κατανάλωση από 900 mg ασβεστίου ημερησίως
παρατηρούνται περισσότερα από 100 κατάγματα γοφών ανά 100.000
ανθρώπους.
Χαρακτηριστική είναι ακόμα και η περίπτωση των Ασιατισσών
γυναικών, οι οποίες έχουν τα μικρότερα ποσοστά κατανάλωσης γάλακτος
και καταγμάτων οστεοπόρωσης (καθώς και καρκίνων του μαστού και της
μήτρας, όπως θα δούμε αργότερα), και αυτό παρά το γεγονός ότι η οστική
τους μάζα είναι πιο περιορισμένη. Αυτό αποδίδεται στην κατανάλωση
10
μεγάλων ποσοτήτων ισοφλαβονών, λόγω της θέσης της σόγιας στο
καθημερινό τους διαιτολόγιο.
Με το να πίνεις λοιπόν γάλα δεν μπορείς να προλάβεις και να
αποτρέψεις την οστεοπόρωση. Θα πρέπει επιτέλους να γίνει κοινή
συνείδηση ότι η οστεοπόρωση είναι ένα πρόβλημα που δεν συνδέεται
με το ποσό του ασβεστίου που εισάγεται στον οργανισμό, αλλά από
τον ρυθμό που το ασβέστιο χάνεται από τον οργανισμό.
Θα πρέπει επίσης να γίνει ευρύτερα γνωστό και αποδεκτό από όλους
το γεγονός ότι η οστική μάζα δεν αυξάνει μετά τα 35. αυτό είναι ένα
βιολογικό γεγονός που δεν δέχεται αμφισβήτηση. Η αλήθεια όμως αυτή δεν
συμφέρει τις εμπορικές εταιρίες που έχουν επενδύσει στη δημιουργία του
φόβου της οστεοπόρωσης, όπως εκείνες των γαλακτοκομικών προϊόντων,
που έχουν επενδύσει στον μαζικό εκφοβισμό των γυναικών να πίνουν γάλα
και να τρώνε γαλακτοκομικά προϊόντα σε όλη τους τη ζωή, για να μην
πάθουν ….οστεοπόρωση!
Η πραγματικότητα, ωστόσο, μοιάζει να είναι ότι με το να πίνει μια
γυναίκα γάλα αυξάνει σημαντικά την κατανάλωση ζωϊκών πρωτεϊνών, λόγω
της πολύ μεγάλης περιεκτικότητας του γάλακτος σε πρωτεΐνες, με συνέπεια
την αύξηση της απώλειας ασβεστίου από τα ούρα. Μια ενδεικτική εκτίμηση
είναι πως η συστηματική κατανάλωση (αγελαδινού) γάλακτος οδηγεί
στην αύξηση της απώλειας οστικής μάζας κατά 1-1,5% τον χρόνο στις
μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες!
Μια ακόμα σημαντική παράμετρος που σχετίζεται με το ασβέστιο και
το γάλα είναι το γεγονός ότι προκειμένου να γίνει σωστά και με επάρκεια η
απορρόφηση του ασβεστίου από μία τροφή, θα πρέπει σε αυτή να υπάρχει
και ένα άλλο ιχνοστοιχείο, το μαγνήσιο, σε συγκεκριμένη αναλογία ως προς
το ασβέστιο. Και επειδή το γάλα και τα γαλακτοκομική προϊόντα έχουν
ελάχιστα μόνον ποσά μαγνησίου, μόνο το 25% του ασβεστίου που
περιέχεται σε αυτά απορροφάται από τον οργανισμό.
Αν μια γυναίκα θέλει πραγματικά να προστατευτεί από την
οστεοπόρωση με τη λήψη ασβεστίου, θα πρέπει να στραφεί στην
κατανάλωση φυτικών τροφών που περιέχουν ασβέστιο. Το ασβέστιο που
περιέχεται στα πράσινα λαχανικά απορροφάται καλύτερα απ’ ότι το
ασβέστιο που υπάρχει στο γάλα και επιπλέον, οι πρωτεΐνες που
11
υπάρχουν στις φυτικές τροφές δεν οδηγούν σε απώλεια ασβεστίου, όπως
οι ζωικές πρωτεΐνες.
Υπάρχουν όμως και κάποια ακόμα προβλήματα υγείας, τα οποία η
επιστημονική έρευνα έχει συνδέσει με το (αγελαδινό) γάλα. Και για τα
προβλήματα αυτά, το πιθανότερο είναι πως δεν θα έχετε ακούσει ή
διαβάσει τίποτα. Γιατί άραγε;
Αλλά ας δούμε αναλυτικότερα κάποια από αυτά.
Γάλα και ακμή
Με βάση μια κλινική μελέτη 1088 νεαρών ασθενών, την οποία
διηύθυνε ο δρ. Jerome K. Fisher για πάνω από 10 χρόνια, αναφέρθηκε
στην Αμερικανική Δερματολογική Εταιρία (American Dermatological
Association) ότι γάλα ήταν ο κύριος παράγοντας για την πρόκληση
ακμής σε ορισμένους ασθενείς. Ο δρ. Fisher διαπίστωσε πως τα
σπυράκια της ακμής ελαττώνονταν σε αριθμό ή και μίκραιναν, όταν οι
ασθενείς σταματούσαν να καταλώνουν γάλα. Η γνώμη του είναι ότι το
λίπος, η ζάχαρη και οι ορμόνες που περιέχουν τα γαλακτοκομικά προϊόντα
συντελούν στην εκδήλωση ή την επιδείνωση της ακμής.
Μια άλλη αιτία που πιθανόν να σχετίζεται με την εκδήλωση της ακμής
είναι τα υψηλά ποσοστά ιωδίνης που περιέχει το γάλα. Έτσι, αν υποφέρετε
από ακμή και αν θέλετε το πρόσωπό σας να καθαρίσει απ’ τα αντιαισθητικά
σπυράκια, για δοκιμάστε, πέρα από το να μην τρώτε λιπαρά φαγητά και
ζάχαρη, να αποφύγετε και το γάλα και τα γαλακτοκομικά προϊόντα. Είναι
πολύ πιθανόν τα αποτελέσματα να σας εκπλήξουν.
Γάλα και υπογονιμότητα
Εάν δυσκολεύεστε να κάνετε παιδί με τον/την σύντροφό σας, αλλά οι
εξετάσεις σας δεν δείχνουν να υπάρχει κάποιο πρόβλημα, είναι πιθανόν το
πρόβλημα σας αυτό να οφείλεται στην κατανάλωση γάλακτος και
γαλακτοκομικών προϊόντων!
Μια από τις αιτίες που έχουν συσχετισθεί με την υπογονιμότητα είναι
και η γαλακτόζη, ένα σάκχαρο που υπάρχει σε μεγάλες ποσότητες στο
αγελαδινό γάλα και επιδρά δυσμενώς στο γυναικείο αναπαραγωγικό
σύστημα. Το γεγονός πάντως είναι πως η μεγάλη αύξηση στην
12
κατανάλωση των όποιων γαλακτοκομικών προϊόντων, θερωρείται από
ορισμένους ειδικούς ότι μπορεί να αποτελεί έναν από τους βασικούς
λόγους που τα ποσοστά υπογονιμοτητας έχουν αυξηθεί τόσο τα τελευταία
χρόνια.
Περισσότερες πληροφορίες για το θέμα αυτό παρέχει η μελέτη των
Daniel W. Cramer, Huihan Cu και Timo Sahi με τίτλο Milk Products and
Ovarian Function Adult Hypolaclasia, Milk Consumption and Age-specific
Fertility, που δημοσιεύθηκε στο American Journal of Epidemiology (vol.
139, No. 3 1994).
Γάλα και παχυσαρκία
Θα φανταζόσασταν ποτέ ότι μια απ’ τις πιθανές αιτίες το
προβλήματός σας να χάσετε κιλά είναι η κατανάλωση γάλακτος και
γαλακτοκομικών προϊόντων; Κι όμως, οι περισσότεροι γιατροί και
διαιτολόγοι έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι οι τροφές πλούσιες σε
λιπαρά, όπως τα γαλακτοκομικά προϊόντα, οδηγούν σε παχυσαρκία.
Τα γαλακτοκομικά προϊόντα είναι τροφές πλούσιες σε λίπη. Ένα
ποτήρι πλήρες γάλα αποτελείται κατά 49% από λίπος! Και μη νομίζετε ότι
τα γάλατα, τα τυριά και το τυρί cottage χαμηλών ή και καθόλου λιπαρών
δεν περιέχουν λίπος. Απεναντίας, περιέχουν λίπος σε ποσοςτό πάνω από
20%! Πρόκειται σαφώς για μια παραπλάνηση του κοινού από τις
γαλακτοκομικές εταιρίες, οι οποίες γνωρίζοντας ότι οι περισσότεροι –και
κυρίως οι γυναίκες- νοιάζονται για τη σιλουέτα τους, αναγράφουν στις
ετικέτες των προϊόντων τους ότι το τάδε γαλακτοκομικό προϊόν έχει 2% ή
9% λιπαρά, κ.ο.κ.
Ο δρ. Benjamin Spock στο πασίγνωστο βιβλίο του Body and Child
Care είναι κατηγορηματικός: «Δεν συνιστώ τα γαλακτοκομικά προϊόντα …
Τα απαραίτητα λίπη που χρειάζονται για την ανάπτυξη του εγκεφάλου
βρίσκονται στα φυτικά έλαια. Το γάλα έχει ελάχιστες ποσότητες απ’ αυτά τα
λίπη, είναι όμως πλούσιο σε κορεσμένα λιπαρά, τα οποία μπλοκάρουν τις
αρτηρίες, και οδηγούν σε προβλήματα βάρους».
Το γάλα λοιπόν οδηγεί σε παχυσαρκία, αλλά και στη νέα επιδημία του
αιώνα μας. Ποια; Τα καρδιαγγειακά προβλήματα.
13
Γάλα και καρδιαγγειακά προβλήματα
Η πιθανότητα να έχετε ή να παρουσιάσετε ένα πρόβλημα υγείας που
να έχει σχέση με το καρδιαγγειακό σύστημα είναι εξαιρετικά υψηλή. Για
σκεφθείτε πόσοι άνθρωποι γύρω σας έχουν «πίεση», αρρυθμίες» ή
«αρτηριοσκλήρωση». Είμαστε όλοι μας πιθανά θύματα της μεγαλύτερης
επιδημίας του αιώνα. Τι θα πρέπει να κάνουμε για να προστατευτούμε για
να μη γίνουμε και εμείς θύματα αυτής της σύγχρονης επιδημίας;
Όλοι μας έχουμε ακούσει τα σχετικά:κόψτε τα ζωϊκά λίπη, τρώτε
ελαιόλαδο, πίνεται λίγο κόκκινο κρασί, ασκηθείτε και όλα θα πάνε καλά. Για
τα αντιοξειδωτικά συμπληρώματα, τις βιταμίνες, τα ιχνοστοιχεία, τα
ιχθυέλαια κ.λπ., ο μέσος καταναλωτής δεν ξέρει σχεδόν τίποτα. Ίσως όμως
να έχει ακούσει και για την ανάγκη της ελάττωσης της κατανάλωσης
πλήρους γάλακτος και γαλακτοκομικών προϊόντων, ή για την ανάγκη της
στροφής προς την κατανάλωση άπαχου γάλακτος και γαλακτοκομικών
προϊόντων με λίγα ή και καθόλου λιπαρά,. Ωστόσο, οι νεώτερες μελέτες
δείχνουν ότι τα πράγματα δεν είναι έτσι και πως η κατανάλωση, ακόμα και
του άπαχου γάλακτος, αποτελεί έναν από τους κύριους παράγοντες
διατροφής που σχετίζονται με την εκδήλωση καρδιαγγειακών παθήσεων.
Σε μια μελέτη που έγινε σε 24 χώρες για τους παράγοντες που
συμβάλλουν στην πρόκληση καρδιαγγειακών παθήσεων, οι μελετητές
αποφάνθηκαν ότι «το γάλα και τα γαλακτοκομικά προϊόντα συντελούν σε
πολύ μεγάλο βαθμό στην εκδήλωση καρδιαγγειακών νοσημάτων, ενώ η
ζάχαρη, οι ζωϊκές πρωτεΐνες και τα ζωϊκά λίπη έρχονται σε δεύτερη, τρίτη
και τέταρτη θέση αντίστοιχα» (Medical Hypothesis 7:907-918, 1981).
Το ίδιο έδειξε και μια άλλη μελέτη που έγινε σε 40 χώρες και
δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση Circulation της Αμερικανικής
Καρδιολογικής Εταιρίας (American Heart Association) όπου, μεταξύ άλλων,
αναφέρεται ότι «το γάλα και πολλά συστατικά του γάλακτος (τα λίπη του
βουτύρου, η πρωτεΐνη του γάλακτος, το ασβέστιο και η
ριβοφλαβίνη),σχετίζονται θετικά με θανάτους από στεφανιαία νόσο,
σύμφωνα με μελέτες σε 40 χώρες» (Circulation, 1993, 88 b: 2771-2779). Η
αντικατάσταση μάλιστα των γαλακτοκομικών λιπών από φυτικά λίπη είχε
14
ως αποτέλεσμα τη μείωση των θανάτων από στεφανιαία νόσο (Osmo
Turpeinen, Effect of Cholesterol-Lowering Diet on Mortality From Coronary
Heart Disease and other Causes, Circulation, 59, No. 1, 1979, 1-7).
Σε μια μελέτη επίσης που δημοσιεύθηκε στο International Journal of
Cardiology, ερευνητές μελέτησαν επτά χώρες με υψηλή κατανάλωση
γαλακτοκομικών προϊόντων και διαπίστωσαν ότι οι θάνατοι από
καρδιαγγειακά αυξάνονταν, όσο αυξάνονταν η κατανάλωση γάλακτος (J.
Segall, Dietary Lactose as a Possible Risk Factor for Ischemic Heart
Disease: Review of Epidemiology, International Journal o Cardiology, 46,
No 3, 1994, 197-207). Μια άλλη μελέτη που δημοσιεύθηκε στο European
Journal of Epidemiology, βρήκε ότι η κατανάλωση γάλακτος και βουτύρου
προκαλεί καρδιαγγειακές παθήσεις (A. Menotti, D. Krombhout, H.
Blackburn, F. Fidanza, R. Buzina και A. Nissisen «Food Intake Patterns
and 25-Year Mortality from Coronary Heart Disease: Cross – Cultural
Correlations in the Seven Countries Study»European Journal of
Epidemiology, 15, No 6, 1999, 507-515).
Γιατί όμως το γάλα ευθύνεται για την πρόκληση καρδιαγγειακών
παθήσεων; Προφανώς, και αντίθετα με τα όσα διατείνονται οι περισσότεροι
γιατροί και διαιτολόγοι, δεν φταίνε μόνο τα λίπη του. γιατί τότε, αν πίναμε
άπαχο γάλα, δεν θα υπήρχε πρόβλημα, κάτι που οι σχετικές έρευνες έχουν
δείξει ότι δεν ισχύει. Ο βασικότερος ίσως λόγος φαίνεται να είναι το είδος
και η ποσότητα των πρωτεϊνών και των υδατανθράκων που υπάρχουν στο
(αγελαδινό) γάλα. Όπως και η μεγάλη περιεκτικότητα του σε ασβέστιο!
Αλλά ας τα πάρουμε με τη σειρά.
Στο περιοδικό Lancet δημοσιεύθηκε μια μελέτη που αποδεικνύει ότι
για τα καρδιαγγειακά νοσήματα κύριος υπαίτιος «είναι η πρωτεΐνη του
γάλακτος και όχι το λίπος του» (F. Alamgir, J.Caplin, G.Cheland, M. Norell
και G. Kaye, Survival Trends, Coronary Events Rates and the Monica
Project, The Lancet, 354,4 Σεπτεμβρίου 1999, σ. 862-863). Το ότι για την
πρόκληση των καρδιαγγειακών νοσημάτων ευθύνονται οι πρωτεΐνες του
γάλακτος υποστηρίζεται και από μια μελέτη που δημοσιεύθηκε το 1980 στο
ίδιο έντυπο (Davies, Antibodies and Myocardial Infarction, ii, 205-207), η
οποία αποκάλυπτε ότι οι περισσότεροι ασθενείς που υπέφεραν από
έμφραγμα του μυοκαρδίου είχαν υψηλά επίπεδα αντισωμάτων κατά των
15
πρωτεϊνών του γάλακτος, εν αντιθέσει με τα ποσοστά που βρέθηκαν σε μια
συγκρίσιμη ομάδα ασθενών που δεν είχαν προβλήματα στεφανιαίας νόσου.
Επίσης, ερευνητές που μελέτησαν τη διατροφική σύνδεση με τα
καρδιαγγειακά νοσήματα σε 32 χώρες, βρήκαν ότι απ’ όλους τους
διατροφικούς παράγοντες που μελετήθηκαν, οι υδατάνθρακες του γάλακτος
παίζουν τον σημαντικότερο ρόλο στην εκδήλωση καρδιαγγειακών
παθήσεων σε άτομα ηλικίας άνω των 35 ετών και ότι το άπαχο (προσέξτε,
όχι το λιπαρό) γάλα παίζει τον σημαντικότερο ρόλο στην εκδήλωση
στεφανιαίας νόσου σε άτομα άνω των 45 ετών (William Grand, Milk and
Other Dietary Influences on Coronary Heart Disease, Alternative Medicine
Review, 3, No 4, 1998, 281-294).
Και η σειρά του ασβεστίου. Μια άλλη βασική αιτία που το γάλα
συμβάλλει στην εκδήλωση καρδιαγγειακών νοσημάτων είναι η υψηλή
περιεκτικότητα του σε ασβέστιο. Ναι, το ίδιο ασβέστιο που μας λένε ότι
πρέπει να παίρνουμε σε μεγάλες ποσότητες για να ενισχύουμε τα οστά
μας. Χωρίς όμως να μας λένε πως το ασβέστιο στις ποσότητες αυτές
φαίνεται να βλάπτει σοβαρά την υγεία του καρδιαγγειακού μας συστήματος.
Τον Μάϊο του 2000 δημοσιεύθηκε στο Medical Hypotheses μια μελέτη
που υποστήριζε ότι «η υπερβολική κατανάλωση γάλακτος μπορεί να
επιδράσει δυσμενώς στην κυκλοφορία του αίματος λόγω του υψηλού
ασβεστίου που περιέχεται στο γάλα. Η υπερβολική κατανάλωση ασβεστίου
μπορεί να προκαλέσει ασβεστοποίηση και σπασμό των αρτηριών, κάτι που
θεωρείται ότι αποτελεί έναν βασικό παράγοντα για την πρόκληση ισχαιμίας
του μυοκαρδίου».
Και κάτι ακόμα. Το γάλα και τα γαλακτοκομικά προϊόντα περιέχουν
υψηλά ποσοστά ενός αμινοξέος, της μεθειονίνης, που μετατρέπεται σε
ομοκυστεϊνη. Η ομοκυστεϊνη σύμφωνα με τις τελευταίες έρευνες, είναι ένας
ανεξάρτητος παράγοντας κινδύνου για την πρόκληση καρδιαγγειακών
παθήσεων και η αύξησή της στο αίμα έχει συσχετιστεί με την πρόκληση
στα τοιχώματα των αρτηριών των αρχικών βλαβών, που οδηγούν στη
δημιουργία αρτηριοσκλήρωσης και την πυροδότηση της όλης διαδικασίας
των καρδιαγγειακών παθήσεων.
Τελικά, αν νοιάζεστε για την υγεία της καρδιάς σας και των αγγείων
σας, την επόμενη φορά που θα πάτε στο σούπερ-μάρκετ σκεφθείτε λίγο
16
περισσότερο πριν αγοράσετε γάλα, είτε αυτό περιέχει όλα τα λίπη του, είτε
είναι άπαχο.
Γάλα και προγεροντική άνοια
(νόσος Αλτσχάιμερ)
Παρόλα τα παραπάνω, η υψηλότερη συγκέντρωση ομοκυστεϊνης στο
αίμα έχει αρχίσει να σχετίζεται με ένα ακόμα πρόβλημα υγείας, τη νόσο του
Αλτσχάιμερ. Αυτό δείχνουν τα ευρήματα μιας μελέτης που δημοσιεύθηκε
τον Φεβρουάριο του 2002 στο New England Journal of Medicine.
Πιο συγκεκριμένα, η μελέτη κατέληξε στο ότι ο κίνδυνος για την
εκδήλωση της νόσου Αλτσχάιμερ είναι διπλάσιος στους ανθρώπους
που έχουν υψηλότερα επίπεδα ομοκυστεϊνης στο αίμα τους. Και με
την ανάλογη σειρά συλλογισμών, το γάλα, λόγω της υψηλής
περιεκτικότητας των πρωτεϊνών του στο αμινοξύ μεθειονίνη, έχει
συσχετισθεί με κίνδυνο για αυξημένη ομοκυστεϊνη στο αίμα και, κατ’
επέκταση, με αυξημένο κίνδυνο για νόσο ου Αλτσχάιμερ.
Γάλα και σκλήρυνση κατά πλάκας.
Θα φανταζόσασταν ποτέ ότι η κατανάλωση του (αγελαδινού)
γάλακτος θα μπορούσε να σχετίζεται με την κατά πλάκας σκλήρυνση; Κι
όμως, μια σειρά από πρόσφατες μελέτες τείνουν να ενοχοποιήσουν το
γάλα και τα γαλακτοκομικά προϊόντα ως παράγοντες κινδύνου και γι’ αυτή
την πάθηση.
Η σύνδεση του γάλακτος με την σκλήρυνση κατά πλάκας ξεκίνησε με
την απλή παρατήρηση πως οι λαοί που δεν πίνουν σχεδόν καθόλου
(αγελαδινό) γάλα, όπως οι Ινδιάνοι της Αμερικής και οι Ασιάτες,
σπάνια παρουσιάζουν την πάθηση αυτή. Σε αντίθεση με τους λαούς
που πίνουν γάλα…
Ο John McDougall, M.D., από το 1974 είχε υποστηρίξει με άρθρο του
στο ιατρικό περιοδικό The Lancet (12: 1061) ότι μια δίαιτα με πολλά
γαλακτοκομικά προϊόντα συνδέεται στενά με την εκδήλωση και εξέλιξη της
σκλήρυνσης κατά πλάκας. Ο δε. Lurther Lidner, μετά από τη συμμετοχή
του σε κλινικά πειράματα για την πολλαπλή σκλήρυνση στο Texas A & M
University College of Medicine, συνιστά να περιορίσουμε την κατανάλωση
17
γάλακτος και γαλακτοκομικών προϊόντων (αγελαδινού γάλακτος, βουτύρου
και κρέμας) και της αύξησης των εκδηλώσεων πολλαπλής σκλήρυνσης.
Τέλος, παρόμοια θέση έχει και ο Michael Dosch, M.D., και η
επιστημονική του ομάδα, αλλά φτάνουν λίγο παρακάτω. Συγκεκριμένα,
υποστηρίζουν ότι η πρωτεΐνη του αγελαδινού γάλακτος και τα αντισώματα
που ο οργανισμός μπορεί να αναπτύξει προς αυτήν αποτελούν σοβαρό
παράγοντα κινδύνου για την εμφάνιση είτε σκλήρυνσης κατά πλάκας, είτε
διαβήτη τύπου 1 (νεανικός διαβήτης) σε άτομα που έχουν την κατάλληλη
γενετική προδιάθεση.
Γάλα και ρευματοειδής αρθρίτιδα
Υποφέρετε από πόνους στις αρθρώσεις που οφείλονται στη
ρευματοειδή αρθρίτιδα; Όσο κι αν φαίνεται απίστευτο, κύριος υπαίτιος για
την έξαρση των συμπτωμάτων σας πιθανόν να είναι το (αγελαδινό) γάλα.
Τον Φεβρουάριο του 2003 στην έκδοση του Annals of Rheumatic
Diseases δημοσιεύθηκε μια έρευνα για τη ρευματοειδή αρθρίτιδα που έγινε
στη Σουηδία, σε μια χώρα που οι άνθρωποι καταναλώνουν μεγάλες
ποσότητες κρέατος και γαλακτοκομικών προϊόντων. Οι ερευνητές
παρατήρησαν σημαντική βελτίωση στα συμπτώματα 26 ατόμων με
ρευματοειδή αρθρίτιδα που, για τις ανάγκες της έρευνας, υποβλήθηκαν σε
μια δίαιτα ελεύθερη από γαλακτοκομικά προϊόντα για τρεις μήνες, σε
αντίθεση με την παρατήρηση καμίας βελτίωσης στα 25 άτομα που
απετέλεσαν την ομάδα ελέγχου, συνεχίζοντας να τρέφονται με την
παραδοσιακή σουηδική δίαιτα, πλούσια σε ζωϊκά και γαλακτοκομικά
προϊόντα.
Ωστόσο, τα αποτελέσματα της έρευνας αυτής δεν προξενούν την
παραμικρή έκπληξη σε όσους παρακολουθούν τις μελέτες για το γάλα. Εδώ
και δεκαοχτώ χρόνια, από το 1985, είχε ήδη δημοσιευθεί στο Journal of the
Royal Society of Medicine (volume 78) ότι «η νεανική ρευματοειδής
αρθρίτιδα έχει σχέση με την εκδήλωση ανοσολογικής απάντησης,
αλλεργίας, στο γάλα. Μετά την αποφυγή των γαλακτοκομικών προϊόντων,
όλοι οι πόνοι των ανθρώπων που μελετήθηκαν για τις ανάγκες της έρευνας
εξαφανίστηκαν μέσα σε τρεις εβδομάδες».
18
Γάλα και πονοκέφαλοι-ημικρανίες
Ανάμεσα στα άλλα αίτια που μπορεί να προκαλούν πονοκεφάλους και
ημικρανίες, περιλαμβάνεται και η κατανάλωση γάλακτος ή γαλακτοκομικών
προϊόντων, εφόσον το άτομο έχει αλλεργία ή δυσανεξία σε κάποιο από
αυτά. Και βέβαια, υπάρχει και η περίφημη δυσανεξία στη λακτόζη, που θα
δούμε παρακάτω, και που αυτή έχει συνδεθεί επίσης με την πρόκληση
πονοκεφάλων.
Μια ενδεικτική έρευνα που έχει βρει αποτελέσματα που στηρίζουν τη
σύνδεση αυτή, έχει δημοσιευτεί από το 1989 στο ιατρικό περιοδικό
Pediatrics (84: 4: 595-603) και αναφέρει ότι «τα γαλακτοκομικά προϊόντα
μπορεί να παίζουν έναν σημαντικό ρόλο στην εκδήλωση ημικρανιών».
Γάλα και καρκίνος
Η κατανάλωση γάλακτος και γαλακτοκομικών προϊόντων αποτελεί
έναν παράγοντα που προδιαθέτει και αυξάνει τις πιθανότητες της
ανάπτυξης καρκίνου! Αυτό τουλάχιστον υποστηρίζουν ορισμένοι ειδικοί και
δείχνουν αρκετές σχετικές μελέτες.
Ως μια πρώτη προσέγγιση, ας δούμε εκείνη του διάσημου
καρκινολόγου Hans Nieper, ο οποίος από το 1985 έλεγε πως τα
γαλακτοκομικά προϊόντα αυξάνουν την παραγωγή βλέννας μέσα στο σώμα,
μιας βλέννας που καλύπτει τους όγκους και τους προστατεύει από το
ανοσολογικό μας σύστημα. Τα φονικά κύτταρα του ανθρώπινου
οργανισμού δεν μπορούν να αναγνωρίσουν πίσω από αυτή την «πανοπλία
βλέννας» τα καρκινικά κύτταρα και να τα καταστρέψουν (Hans Nieper,
Revolution in Technology, Medicine and Society, 1985). Ας δούμε όμως
αναλυτικότερα κάποιες από τις συσχετίσεις που έχουν γίνει ανάμεσα στην
κατανάλωση γάλακτος και την εκδήλωση συγκεκριμένων τύπων καρκίνου.
Σύμφωνα με το World Cancer Research Fund και το American
Institute for Cancer Research, έντεκα ξεχωριστές μελέτες σε
ανθρώπινους πληθυσμούς έχουν συνδέσει την κατανάλωση γάλακτος
και γαλακτοκομικών προϊόντων με τον καρκίνο του προστάτη. Οι
άνδρες που αποφεύγουν το γάλα και τα γαλακτοκομικά προϊόντα έχουν
λιγότερες πιθανότητες να αναπτύξουν αυτή τη μορφή καρκίνου. Επιπλέον,
τα αποτελέσματα του Landmark Physicians’ Health Study σε 20.885
19
γιατρούς έδειξαν ότι οι άνδρες που καταναλώνουν καθημερινά δύο με
δυόμισι ή περισσότερες μερίδες γαλακτοκομικών προϊόντων, έχουν κατά
30% περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν καρκίνο του προστάτη, απ’
ότι οι άνδρες που καταναλώνουν λιγότερο από μισή μερίδα
γαλακτοκομικών προϊόντων την ημέρα.
Ακόμα μεγαλύτερη αύξηση των ποσοστών κινδύνου για εκδήλωση
καρκίνου του προστάτη δίνει το Health Professionals Follow Up Study: τα
ευρήματά του δείχνουν πως οι άνδρες που καταναλώνουν υψηλές
ποσότητες γαλακτοκομικών προϊόντων έχουν κατά 70% υψηλότερο κίνδυνο
για καρκίνο του προστάτη, σε σχέση με τους άνδρες που δεν
καταναλώνουν γαλακτοκομικά προϊόντα. Και αν αυτά τα αποτελέσματα δεν
σας φτάνουν, μια μελέτη που έγινε σε άνδρες σε 41 διαφορετικές χώρες και
δημοσιεύθηκε στο Alternative Medicine Review, έδειξε πως όσο
αυξάνονταν η κατανάλωση γάλακτος, τόσο αυξάνονταν και τα ποσοστά
θανάτου από καρκίνο του προστάτη.
Για την περίπτωση που αναρωτιέστε για τους λόγους της σύνδεσης
αυτής, μια μελέτη Βρετανών ερευνητών που δημοσιεύθηκε στο British
Journal of Cancer έδειξε πως οι άνδρες που ακολουθούν μια δίαιτα χωρίς
γαλακτοκομικά προϊόντα (και κρέας) είχαν χαμηλότερα επίπεδα μιας
συγκεκριμένης πρωτεΐνης που συνδέεται με την εκδήλωση καρκίνου του
προστάτη, της IGF-1, ενός ινσουλινοειδούς αυξητικού παράγοντα που
πιστεύεται ότι παίζει σημαντικό ρόλο στην πρόκληση αυτού του είδους
καρκίνου.
Όμως, άσχημα νέα υπάρχουν και για τις γυναίκες που καταναλώνουν
γάλα και γαλακτοκομικά προϊόντα, ίσως μάλιστα να είναι και χειρότερα. Και
αυτό γιατί η καλά κρυμμένη αλήθεια είναι πως η κατανάλωση γάλακτος
και γαλακτοκομικών προϊόντων έχει συσχετιστεί με δύο μορφές
γυναικολογικών καρκίνων, του μαστού και των ωοθηκών.
Ας δούμε κατ’ αρχάς τα δεδομένα για τον καρκίνο του μαστού. Όπως
μας πληροφορούν ο δρ. J. L. Outwater του Princeton University και οι δρ.
Α. Nicholson και N. Bernard του Physicians Committee for Responsible
Medicine, πάνω από 12 επιδημιολογικές μελέτες δείχνουν μια θετική σχέση
μεταξύ της κατανάλωσης γαλακτοκομικών προϊόντων και της ανάπτυξης
καρκίνου του μαστού. Ακόμα, μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο British
20
Journal of Cancer δείχνει ότι ο κίνδυνος για καρκίνο του μαστού αυξάνεται
όσο αυξάνεται η κατανάλωση ζωϊκών πρωτεϊνών, ιδιαίτερα δε των
προερχόμενων από τα γαλακτοκομικά προϊόντα.
Μια άλλη έρευνα που δημοσιεύθηκε στο Cancer Research συσχετίζει
τους θανάτους από καρκίνο του μαστού με την κατανάλωση γάλακτος και
και γαλακτοκομικών προϊόντων και υποστηρίζει ότι τα γαλακτοκομικά
προϊόντα παίζουν έναν σημαντικό ρόλο στην εξέλιξη του καρκίνου του
μαστού.
Υπέρ αυτών των θέσεων συνηγορεί και το γεγονός ότι σε χώρες που
η κατανάλωση γαλακτοκομικών προϊόντων είναι πολύ μικρή, τα κρούσματα
του καρκίνου του μαστού είναι ελάχιστα. Απτά παραδείγματα είναι η Ασία
και η Κίνα. Σύμφωνα με δρ. T. Colin Campbell, οι θάνατοι στην Κίνα από
καρκίνο του μαστού σε γυναίκες ηλικίας 35 με 65 προσδιορίζονται κατά
μέσο όρο σε λιγότερους από 9 στις 100.000 γυναίκες, σε αντίθεση με τις
ΗΠΑ που ανέρχονται σε 44 στις 100.000 γυναίκες. Στην Ελλάδα;
Και αν κάποιοι προσπαθήσουν να δουν μια γονιδιακή διαφορά της
Κίνας και των ΗΠΑ τι θα έλεγαν για τα αποτελέσματα μιας έρευνας σε
γυναίκες της Ιαπωνίας, που έδειξε πως εκείνες που ακολουθούν μια δυτική
δίαιτα βασισμένη στο κρέας και στα γαλακτοκομικά προϊόντα έχουν 8 φορές
μεγαλύτερη πιθανότητα να αναπτύξουν καρκίνο του μαστού, σε σχέση με
τις Γιαπωνέζες που ακολουθούν μια παραδοσιακή δίαιτα που δεν
περιλαμβάνει καθόλου γαλακτοκομικά προϊόντα;
Αν αναρωτιέστε για τους πιθανούς λόγους που οδηγούν σε μια τέτοια
συσχέτιση του γάλακτος με τον καρκίνο του μαστού, η IGF-1 έρχεται να
δώσει μια πρώτη απάντηση όπως και για τον καρκίνο του προστάτη.
Ερευνητές του Stanford University και του National Institutes of Health των
ΗΠΑ βρήκαν ότι οι υψηλές συγκεντρώσεις της ορμόνης IGF-1 οδηγούν
σε αύξηση των καρκινικών κυττάρων που αναπτύσσονται στον
ανθρώπινο οργανισμό. Η IGF -1 βρίσκεται σε υπερβολική ποσότητα σε
όλα τα γάλατα που προέρχονται από αγελάδες, στις οποίες έχει χορηγηθεί
η συνθετική αυξητική ορμόνη των βοοειδών. Και μη νομίζετε ότι η IGF-1
καταστρέφεται με την παστερίωση. Αντίθετα, σύμφωνα με το FDA η
διαδικασία της παστερίωσης έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση της
συγκέντρωσης της IGF-1.
21
Ο Δρ. Samuel Epstein του Πανεπιστημίου του Illinois, με άρθρο του
στο International Journal of Health Sciences, προειδοποιεί ότι τα υψηλά
επίπεδα της IGF-1 στα γάλατα που προέρχονται από αγελάδες στις οποίες
έχει χορηγηθεί συνθετική αυξητική ορμόνη των βοοειδών, αποτελούν έναν
υψηλό παράγοντα για την ανάπτυξη καρκίνου του μαστού σε γυναίκες που
καταναλώνουν αγελαδινό γάλα. Ακόμα, μελέτες που έχουν δημοσιευθεί στο
Journal of the American Dietetic Association και στο British Medical
Journal έδειξαν ότι η κατανάλωση τριών μερίδων γάλακτος με )% ή με 1%
λιπαρά για 12 εβδομάδες, οδηγεί σε μια αύξηση των επιπέδων της IGF-1
κατά 10%.
Δυστυχώς για τον γυναικείο πληθυσμό, εκτός απ’ τον καρκίνο του
μαστού και ο καρκίνος των ωοθηκών έχει συσχετισθεί με την κατανάλωση
γάλακτος. Έρευνες στο Roswell Park Memorial Institute στο Buffalo
της Νέας Υόρκης έδειξαν ότι οι γυναίκες που πίνουν πάνω από ένα
ποτήρι γάλακτος την ημέρα έχουν 3.1 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο για
καρκίνο των ωοθηκών απ’ ότι οι γυναίκες που δεν πίνουν. Ανάλογα
αποτελέσματα βρέθηκαν και από μια άλλη σημαντική μελέτη που έγινε στην
Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ (Harvard Medical School), στην οποία
αναλύθηκαν δεδομένα από 27 χώρες. Η έρευνα αυτή δημοσιεύθηκε στο
American Journal of Epidemiology.
Επιπλέον, η κατανάλωση γάλακτος έχει συσχετιστεί και με την
ανάπτυξη και καρκίνου των πνευμόνων και με την ανάπτυξη λεμφώματος.
Αιτία για τη συσχέτιση ανάμεσα στον κίνδυνο για ανάπτυξη λεμφώματος και
την κατανάλωση (αγελαδινού) γάλακτος, σύμφωνα με πολλούς ερευνητές,
αποτελεί η χορήγηση της συνθετικής αυξητικής ορμόνης των βοοειδών
στης αγελάδες που εκτρέφονται στις μεγάλες φάρμες. Αποτελέσματα
εργαστηριακών ερευνών, στα οποία ελέγχθηκαν τα όργανα του λεμφικού
συστήματος ζώων που τους είχε δοθεί η (γενετικά ανασυνδυασμένη)
βοδινή αυξητική ορμόνη, έδειξαν ότι σε όλα τα ζώα υπήρχε μια σημαντική
αλλαγή –οι σπλήνες τους είχαν μεγαλώσει δραματικά. Με βάση τα
ευρήματα αυτά, μια σειρά από ερευνητές πιστεύουν ότι η αυτή τεχνητή
βοδινή αυξητική ορμόνη που λαμβάνει ο άνθρωπος πίνοντας
αγελαδινό γάλα μπορεί να οδηγήσει σε καρκίνο των λεμφαδένων. Ο
ερευνητής Robert Cohen αποδίδει τη μεγάλη αύξηση του καρκίνου των
22
λεμφαδένων στις ΗΠΑ από το 1980 έως το 2000 (μια αύξηση της τάξης του
37.3%) στην κατανάλωση γάλακτος που περιέχει την ανασυνδυασμένη
αυξητική ορμόνη.
Πέρα όμως από αυτή την ερμηνεία για την σχέση του λεμφώματος με
τον τρόπο εκτροφής των αγελάδων στις μεγάλες φάρμες, υπάρχουν και
διάφορες άλλες, ανεξάρτητες μελέτες που συσχετίζουν την κατανάλωση
γάλακτος με τον καρκίνο των λεμφαδένων. Για παράδειγμα, το 1990 είχε
δημοσιευθεί στο British Medical Journal (61: 456-9) μια μεγάλη έρευνα που
διεξήχθη στη Νορβηγία και η οποία εξέτασε τις διατροφικές συνήθειες 1422
ατόμων για 11,5 χρόνια. Στην ομάδα εκείνων των ανθρώπων που έπιναν
δύο ή περισσότερα ποτήρια γάλα την ημέρα παρατηρήθηκαν τρεισήμισι
φορές περισσότερα περιστατικά καρκίνου των λεμφαδένων.
Ιδιαίτερα αποκαλυπτική είναι μι ακόμα παλιότερη μελέτη του Allan S.
Cunningham Lymphomas and Animal-Protein Consumption (Λέμφωμα και
κατανάλωση ζωϊκών πρωτεϊνών), που είχε δημοσιευθεί στο περιοδικό The
Lancet τον Νοέμβριο του 1976. Από τότε, και πριν την εισαγωγή της
συνθετικής αυξητικής ορμόνης των βοοειδών στην εκτροφή των αγελάδων,
ο επιστήμονας αυτός είχε δείξει ότι υπάρχει μια σημαντική υψηλή θετική
σχέση ανάμεσα στους θανάτους από λέμφωμα κα στην κατανάλωση
μοσχαρίσιου κρέατος και γαλακτοκομικών προϊόντων.
Τέλος, σίγουρα θα έχετε ακούσει για τη σχέση του καρκίνου του
πνεύμονα με το τσιγάρο, γεγονός που ίσως να σας οδήγησε στο να το
κόψετε. Όμως η προσπάθεια σας αυτή ίσως να αποδειχθεί χωρίς
αποτέλεσμα, αν έχετε την συνήθεια να πίνετε αρκετό γάλα ή να
καταναλώνετε αρκετά γαλακτοκομικά προϊόντα. Και αυτό γιατί, εκτός απ’ το
τσιγάρο, και το γάλα μπορεί να οδηγήσει σε καρκίνο των πνευμόνων! Αυτό
τουλάχιστον έδειξαν τα αποτελέσματα μιας έρευνας που δημοσιεύθηκε το
1989 στο International Journal of Cancer. Η έρευνα αυτή εξέτασε τις
διατροφικές συνήθειες 569 ατόμων που έπασχαν απ’ αυτόν. Τα
αποτελέσματα της έδειξαν πως οι άνθρωποι που έπιναν «πλήρες» (σε
λιπαρά) γάλα τρεις ή περισσότερες φορές την ημέρα, είχαν διπλάσια
πιθανότητα να πάθουν καρκίνο των πνευμόνων, απ’ αυτούς που ποτέ δεν
έπιναν «πλήρες» γάλα.
23
Γάλα και δυσανεξία της γαλακτόζης
Σε μια παρουσίαση κάποιων από τα προβλήματα υγείας που
σχετίζονται με την κατανάλωση γάλακτος, δεν θα μπορούσε να λείπει το
πιο κοινό από αυτά. Όπως καλά γνωρίζετε, το γάλα είναι μια τροφή που
παράγεται από θηλαστικά ζώα για τα τρέφουν τα μικρά τους, μέχρι να
μπορούν να φάνε την κανονική τους τροφή και για την πέψη του
απαιτούνται μια σειρά από ένζυμα, που συνήθως η φύση έχει φροντίσει να
υπάρχουν στα νεογνά και στα μικρά των θηλαστικών ζώων. Ο άνθρωπος
για μια ακόμα φορά, παραβιάζει τη φύση και συνεχίζει να το
καταναλώνει για όλη του τη ζωή. Βιολογικά όμως δεν είναι
κατασκευασμένος να κάνει κάτι τέτοιο. Τουλάχιστον το μεγαλύτερο μέρος
του πληθυσμού της γης.
Για την πέψη του γάλακτος είναι απαραίτητο ένα ένζυμο, η λακτάση,
που διασπά ένα από τα βασικά σάκχαρα που υπάρχουν στο γάλα, τη
γαλακτόζη. Η ικανότητα να παράγει ο ανθρώπινος οργανισμός το ένζυμο
αυτό χάνεται μετά την ενηλικίωση, σε λίγο διαφορετική ηλικία και σε
διαφορετικό βαθμό για τον κάθε άνθρωπο.
Αν νοιώθετε συχνά φουσκώματα, έχετε αέρια ή επεισόδια διάρροιας,
προσπαθήστε να θυμηθείτε τι είχατε φάει λίγο πριν. Υπήρχαν ανάμεσα στις
τροφές που φάγατε γάλα ή γαλακτοκομικά προϊόντα; Δοκιμάστε να τα
κόψετε και παρατηρήστε τι γίνεται με τα συμπτώματα σας. Τα παραπάνω
απλά συμπτώματα συνήθως είναι μόνο η αρχή. στη συνέχεια, η ανεπάρκεια
της λακτάσης, καθώς προδιαθέτει για ερεθισμό του εντερικού
επιθηλίου και τη δημιουργία του συνδρόμου διαπερατού εντέρου, έχει
συνδεθεί με ένα πλήθος από άλλα συμπτώματα και παθήσεις που έχουν
συσχετισθεί με τα δύο αυτά εντερικά σύνδρομα.
Και κάτι ακόμα, ενδεικτικό της ύπαρξης ενός διατροφικού
ιμπεριαλισμού. Έχει αρχίσει να γίνεται γενικά αντιληπτή η διάθεση των
λαών βορειοευρωπαϊκής προέλευσης να επιβάλλουν τον τρόπο ζωής και
της κουλτούρας τους, ως τον δυτικό τρόπο ζωής, σε όλους τους άλλους
λαούς που θέλουν να συμμετάσχουν στη δημιουργία του παγκόσμιου
χωριού. Η διάθεση αυτή, σε θέματα διατροφής θα μπορούσε να εκδηλωθεί
σαν η προώθηση της κατανάλωσης κάποιας τροφής που είναι
κατάλληλη για τη δική τους γενετική κατασκευή σε όλους τους λαούς,
24
ανεξάρτητα με το αν εκείνοι έχουν το βιολογικό υπόβαθρο για την
πέψη της.
Το καλύτερο παράδειγμα για την ύπαρξη αυτού του διατροφικού
ιμπεριαλισμού είναι το γάλα. Για τους ανθρώπους που κατάγονται φυλετικά
από την Κεντρική και τη Βόρεια Ευρώπη, το γάλα είναι μια τροφή που
μπορούν να πέψουν, καθώς η ανεπάρκεια της λακτάσης σε αυτούς
κυμαίνεται (σύμφωνα με τη μελέτη) σε ποσοστά από 10-20% και 1-5%
αντίστοιχα. Για κάποιους άλλους λαούς, όπως π.χ. τους Ασιάτες ή τους
Αφρικανούς, το γάλα είναι μια τροφή που δεν μπορούν να πέψουν και γι’
αυτό όχι μόνο δεν ωφελεί, αλλά τους προκαλεί επιπλέον προβλήματα
υγείας. Και αυτό γιατί το 90-100% των ενηλίκων Ασιατών και το 97-100%
των ενηλίκων Αφρικανών (τα ποσοστά κυμαίνονται σύμφωνα με τις
μελέτες) δεν μπορούν να παράγουν επαρκείς ποσότητες λακτάσης. Η
ανεπάρκεια αυτή, στην πορεία των αιώνων, με μηχανισμούς φυσικής
εξέλιξης οδήγησε στον εξοστρακισμό του γάλακτος από το διαιτολόγιό τους.
Τι ισχύει για τους Έλληνες; Οι Έλληνες ανήκουν στην ομάδα των
μεσογειακών λαών, στους οποίους η ανεπάρκεια της λακτάσης
κυμαίνεται, πάντα σύμφωνα με τη μελέτη, από το 60 έως το 90% των
ενηλίκων.
Ή, με απλά λόγια, 6 με 9 στους 10 ενήλικους Έλληνες δεν
μπορούν να «χωνέψουν» το γάλα. Όταν δε, το πιούν ή φάνε τροφές που
το περιέχουν, π.χ. με τη μορφή σάλτσας από κρέμα γάλακτος, μετά από
κάποιο χρονικό διάστημα εκδηλώνουν κάποια συμπτώματα ή γενικά
αρχίζουν να μη νοιώθουν καλά. Εσείς;
Επίλογος
Αν σας φάνηκε μακρύς ο κατάλογος παθήσεων που σχετίζονται με
την κατανάλωση γάλακτος, πρέπει να ξέρετε πως αυτό που διαβάσατε είναι
μόνο ένα μικρό μέρος του. υπάρχουν πολλά ακόμα δεδομένα, ιδίως στα
παιδιά, για συμπτώματα και παθήσεις που έχουν συσχετισθεί με την
κατανάλωση γάλακτος και γαλακτοκομικών προϊόντων.
Αλλά ας ξαναέρθουμε στην παραπληροφόρηση. Πώς φαντάζεστε ότι
δικαιολογούνται όλες αυτές οι διαβεβαιώσεις των ειδικών ότι το γάλα
αποτελεί την ιδανική τροφή του ανθρώπου και ότι πρέπει να αποτελεί
25
αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινής μας τροφής; Γιατί οι περισσότεροι
από τους «ειδικούς», γιατρούς ή διαιτολόγους συμπεριφέρονται σαν μην
είχαν ακούσει ποτέ κάτι απ’ όλα αυτά; Μήπως, πραγματικά, δεν τα ξέρουν;
Ή μήπως τα ξέρουν αλλά από «κάποιους» και με «κάποιο τρόπο» έχουν
οδηγηθεί στην –συνειδητή ή υποσυνείδητη- αμφισβήτηση και υποβάθμιση
των πληροφοριών αυτών; Έχουν άραγε επίγνωση της άγνοιάς τους ή
επίγνωση της επιδέξιας προσπάθειας παραπληροφόρησης στην οποία –με
ή χωρίς τη θέλησή τους- συμμετέχουν;
Τέλος, και μετά από όλα αυτά που διαβάσατε, τι νομίζετε; Θα είχε
νόημα ή όχι, έξω από την κάθε συσκευασία γάλακτος ή γαλακτοκομικού
προϊόντος η αναγραφή μιας προειδοποίησης, αντίστοιχης με εκείνες που
υπάρχουν έξω από τα κουτιά με τα τσιγάρα; Μιας προειδοποίησης όπως:
«Η υπερκατανάλωση γάλακτος από παιδιά αυξάνει σημαντικά την
πιθανότητα να εμφανίσουν μια σειρά από προβλήματα υγείας,
συμπεριλαμβανομένων της υπερκινητικότητας και των διαταραχών
εστίασης της προσοχής»;
Ή, μια άλλη που θα έλεγε: «Προσοχή: Η άμετρη κατανάλωση
γάλακτος από ενήλικες έχει ενοχοποιηθεί για σημαντική αύξηση της
πιθανότητας ανάπτυξης διαφόρων μορφών καρκίνων,
συμπεριλαμβανομένων των καρκίνων του μαστού και του προστάτη;
Για σκεφτείτε το…
ΤΜ
Site στο Internet
http :/ / www . notmilk . com
http :/ / www . milksucks . com
http :/ / www . greenpeace . org
http :/ / www . mercola . com 2004 / apr /24 / raw mik l . htm
http :/ / www . mercola . com / article / milk / no milk . htm
http :/ / www . greenpeace . org . uk / Products / GM / goshopping . c f
http :/ / www . netnutritionist . com / qa 21_ organic milk benefits . htm
http :/ / www . nrdc . org / breastmilk / chems . asp
http :/ / www . ourstolenfuture . org / Sources / enviro . htm
http :/ / www . wellbeingjourna l . com / commercia l - milk . htm
26
http :/ / www . rense . com / genera l 26/ truth . htm
http :/ / www . halexandria . org / dward 074. htm
http :/ / www . panix . com /- nomilk /
http :/ / www . realmilk . com / why . htm
http :/ / www . alkalizeforhealth . net / Lnotmilk 12 . htm
http :/ / www . articles . animalconcerns . org / ar -
http :/ / www . askdrsears . com / htm l /3 / To 32100 . asp
http :/ / www . . borstvoeding . com / abon / b f toxins . htm l
http :/ / www . care 2 . com / channels / solutions / food /584
http :/ / www . commondreams . org / headlines 03/0708-10. htm
http :/ / www . curezone . com / food / milk . asp
http :/ / www . developmentgateway . com . au / jahia / cache / offonce / lang / en /
pid /809
http :/ / www . ewg . org / reports / rocketmilk / summary . php
http :/ / www . fda . gov / bbs / ropics / ANSWERS / ANS 00397 . htm l
http :/ / www . ff l . org / htm l / commercia l milk . htm l
http :/ / www . foxbghsui t . com
http :/ / www . foxbghsui t . com
http :/ / www . holisticmed . com / bgh / bs t - warn . tx t
http :/ / www . if t . confex . com / if t /2004/ techprogram / paper 21210. htm
http :/ / www . iier . iscii i . es / mmwr / preview / mmwthtm l /00000726. htm
http :/ / www . karllotern . com / die t / milk / p 2 . htm
http :/ / www . marxis t . com / scienceandtech / foodindustry . htm l
http :/ / www . mda . state . mn . us / dairyfood / tenreasons . htm l
Βιβλία
Milk: The Deadly Poison, by Robert Cohen – Don’t Drink Your Milk!:
New Frightening Medical Facts About the World’s Most Overrated Nutrient,
by Frank A. Oski – MAD COWBOY: Plain Truth from the Cattle Rancher
Who Won’t Eat Meat, by Howard F. Lyman, Glen Merzer – Mad Cows &
Milk Gate, by Virgil Hulse, Virgil M. Hulse – The Killers Within: The Deadly
Rise of Drug Resistant Bacteria, by Mark J. Plotkin, M. Shnayerson».
27